دسترسی سریع مطالب
تولک بری در مرغان تخمگذار
در طول فصل پائیز ، بسیاری از پرورش دهندگان طیور تخمگذار ، به خصوص افرادی که برای اولین بار اقدام به نگهداری طیور تخمگذار کرده اند.
به دلیل کاهش یا توقف در تولید تخم مرغ ، دچار سرگردانی می شوند. زیرا اگر چه مرغان تخمگذار تحت پرورش آنها سالم به نظر می رسند ولی تولیدی ندارند.
بسیاری از پرورش دهندگان این وضعیت را به عنوان یک موقعیت بهبود دهنده سطح تولید تخم مرغ پذیرفته اند ولی برخی از آنها این توقف تولید را به بیماری های مختلف ارتباط می دهند.
این کاهش فصلی در تولید تخم مرغ هنگامی رخ می دهد که پرنده در وضعیت پرریزی قرار می گیرد .
در طول دوره پر ریزی و تولک رفتن مرغان تخمگذار ، فیزیولوژی تولید مثل پرنده به نحوی عمل می کند که یک استراحت کامل را در تخم مرغ موجب می شود.
به این ترتیب ذخایر بدنی پرنده و مواد مغذی موجود در بدن افزایش می یابد.
پوشش مجدد بدن پرنده یا پر، مراحل طبیعی خود را طی می کند.
تحت شرایط طبیعی پرریزی در پرندگان مسن فقط یک بار در سال اتفاق می افتد ، در حالی که در برخی از پرندگان این اتفاق دوبار در سال رخ می دهد.
و در موارد بسیار نادر ، فقط یک بار در طور دو سال ممکن است عارضه پرریزی مشاهده شود.
پولت های تخم گذار تا رسیدن به مرحله تخمگذاری ، با یک پر ریزی کامل و سه پرریزی ناقص مواجه می شوند.
بعد از بلوغ به طور نرمال یک مرغ تخمگذار یا یک پر ریزی کامل در سال روبرو می شود.
این اتفاق اغلب در فصل پائیز رخ می دهد ولی بستگی زیادی به زمان شروع تخمگذاری پولت ها هم دارد.
عموما پر ریزی کامل در پولت ها در هفته های اول تا ششم و پر ریزی ناقص در طول هفته های هفتم تا نهم ، دوازدهم تا شانزدهم و بیستم تا بیست و دوم انجام می شود.
به طوری که در طول آخرین پر ریزی و در دوره پولتی ، پرهای محکمی شروع به رویش می کنند.
در طول دوره تخمگذاری ، پرریزی اغلب در فاصله ماههای مارس-آوریل( اسفند-فروردین ) اتفاق می افتد.
سه عامل مهم که می تواند در ارتباط با پرریزی حایز اهمیت باشد عبارتند از :
- خستگی فیزیولوژیکی
- اتمام سیکل تخمگذاری ، پرندگان فقط در یک دوره زمانی مشخص تخمگذاری می کنند.
- کاهش طول روز و کاهش مدت زمان مصرف خوراک در نتیجه کاهش وزن بدن
ارتباط پرریزی و تغذیه در مرغان تخمگذار
توقف تخمگذاری و پرریزی نشان می دهد که وضعیت فیزیولوژیکی پرنده دچار اختلال شده است.
در نتیجه قادر به ادامه تولید تخم مرغ و نگهداری بدن و تامین مواد مغذی جهت رشد پرها نمی باشد.
پرها ترکیبات پروتئینی هستند که بعد از توقف تخمگذاری در این مرحله ، می توانند به خوبی رشد کنند زیرا در طول این دوره ، توانایی پرنده در هضم و جذب پروتئین به منظور تولید تخم مرغ و رشد پرها کاهش می یابد.
در طول دوره پرریزی ، پرنده همچنان به مواد مغذی مطلوب نیاز دارد تا بتواند پرها و پوشش بدنی خود را تکمیل کند.
هنگامی که تولید یک مرغ تخمگذار متوقف می شود و شروع به پرریزی می کند می تواند به عنوان یک معیار مناسب جهت سنجش توانایی تولید آن مرغ مدنظر قرار گیرد.
مرغان تخمگذار ضعیف زود پرریزی می کنند .
مرغان تخمگذار خوب دیر پرریزی می کنند و برای یک دوره کوتاه (کمتر از ۱۲ هفته ) در این دوره باقی می مانند و خیلی سریع به تولید باز می گردند.
طی مراحل مختلف پرریزی ، پرهای اولیه از قسمت محوری پرها به طرف بیرون شروع به ریزش می کنند.
بعد از ریزش پرهای اولیه که به ترتیب صورت می گیرد . پرهای ثانویه شروع به ریزش می کنند ولی ریزش این پرها به ترتیب نیست.
پر ریزی در طول بدن با یک ترتیب کاملا مشخصی صورت می گیرد .
به این ترتیب که ابتدا پرهای بال و گردن و سپس پرهای مناطق پشت و ران ،سینه و شکم و در نهایت دم شروع به ریزش می کند.
هنگامی که پرهای اولیه از ناحیه گردن و شکم شروع به ریختن می کنند .
مرغان تخمگذار خوب اغلب تولید خود را حفظ می کنند ولی هنگامی که پرهای بال شروع به ریختن می کنند. اغلب تولید تخم مرغ متوقف می شود.
پرهای اصلی بال شامل چهار پر بسیار کوچک در قسمت انتهایی نوک بال هستند که بعد از آن ده پر بزرگ پروازی بر روی بال دیده می شود.
بعد از آن یک پر محوری کوچک و چهارده پر ثانویه دیده می شود که این چهارده پر از پرهای اولیه کوچکتر و نرم تر هستند.
پرریزی زمانی کامل می شود که همه پرهای اولیه بر روی بال جایگزین شوند.
پرهای بدن پرنده بعد از پرریزی بزرگ و پر هستند.همچنین این پرها نرم تر ، تمیزتر ، روشن تر و براق تر از پرهای قبلی می باشند.
پرریزی سریع و کند
تفاوت بین پرریزی سریع و کند به دلیل تفاوت در شدت رشد هریک از پرها نمی باشد ، بلکه در پرریزی سریع تعداد بیشتری از پرها در یک زمان تجدید می شوند.
به این ترتیب شدت پرریزی می تواند به وسیله آزمایش تعداد پرهای اولیه موجود بر روی بال که به طور همزمان جایگزین می شود تخمین زده شود.
اگر یک مرغ تخمگذار قبل از شروع پرریزی پرهای ثانویه پرهای اولیه خوبی داشته باشد.
چنین به نظر می رسد که این مرغ تخمگذار ، تولید خوبی را در دوره پرریزی خواهد داشت و بنابراین یک مرغ تخمگذار خوب خواهد بود.
عوامل استرس زا و پرریزی
پرریزی طبیعی می تواند در هر زمانی از سال که پرنده تحت تاثیر استرس قرار می گیرد. اتفاق افتد.
چنانکه یک مرغ تخمگذار در اواخر بهار تحت استرس ملایم قرار گیرد . این امر می تواند موجب افت تولید شود.
در حالی که همان استرس در مورد یک مرغ تخمگذار در فصل پائیز می تواند موجب توقف تولید و پرریزی شود.
عوامل زیر جزو عوامل استرس زایی هستند که می توانند موجب تحریک پرنده در پرریزی شوند:
۱ – نور- کاهش نور در طول روز و کاهش شدت نور مصنوعی
۲ – کاهش وزن بدن
۳ – بیماری های مختلف
۴ – آلودگی به انگل های داخلی
۵ – شرایط آب و هوایی – سرمای زیاد و اشعه خورشید
۶ – کاهش عناصر ضروری در خوراک ، تغذیه نامتعادل ، تغذیه ناکافی
۷ – حیوانات شکارچی از قبیل سگ و گربه
۸ – مدیریت غلط ، تراکم زیاد پرنده در سالن ، استرس انتقال ، محدودیت آب ، عدم وجود فضای کافی جهت دسترسی به آب و غذا ، تهویه نامناسب ، رطوبت زیاد بستر و واکسیناسیون
پرریزی در جوجه خروس ها
همانند مرغان تخمگذار ، جوجه خروس ها هم پرریزی می کنند و به دنبال کاهش وزن بدن ، فیزیولوژی تولید مثل آنها دستخوش تغییراتی می شود.
نکته مهم آن است که جوجه خروس ها نباید بیشتر از ۲۵ درصد از وزن بدن خود را از دست دهند زیرا در این صورت نابارور می شوند.
مزایای پرریزی عبارتست از
۱ – نگهداری گله در حالت تولک ارزانتر از خرید گله جدید و جایگزین کردن آن با گله قبلی است.
۲ -در صورت تولک بری گله ، نیاز به خرید مجدد پولت جدید کم می شود. یا به تاخیر می افتد، به این ترتیب صرفه جویی اقتصادی در هزینه های خرید گله و حمل و نقل می شود.
۳ – گله تولک برده شده گله مقاوم تری است و مستعد بیماری نیست.
یک از معایب بزرگ تولک بری گله آن است که گله ای که تولک برده می شود غذای کمتری نسبت به پولت ها مصرف می کند و تخم مرغ کمتری هم می گذارد .
در نتیجه ضریب تبدیل غذا به تولید تخم مرغ و هزینه غذا نسبت به تعداد تخم مرغ تولید شده بالاتر می رود.
سایر معایب تولک بری عبارتست از
۱ – در طول دوره تولک بری ، تغذیه مرغ ادامه می یابد بدون آن که تولیدی داشته باشد.
۲ – چنانچه بعد از دو سال مرغان تخم گذار به کشتارگاه فرستاده شوند ، لاشه آنها تردی و طعم مطلوب را برای مصرف خوراکی نخواهد داشت.
منابع
Moulting – a natural process
http://www.dpi.qld.gov.au/poultry/5376.html
مهندس سودابه پرهیزگار :کارشناس ارشد تغذیه طیور از دانشگاه تهران
گالری تصاویر:
سلام ،فرق کرچ شدن از نظر هورمونی و تولک رفتن مرغ چیست؟
سلام ؛ تولک بری توسط خود مرغذار انجام میشود ولی کرچ شدن سیکل هورمونی پرنده است که توسط هورمون پرولاکتین انجام می شود. باافزایش پرولاکتین توسط لب های پیشین غده هیپوفیز پرنده وارد فاز کرچ شدن میشود تخم گذاری توقف و پرریزی آغاز میشود ولی فرآیند تولک بری با قطع دان و یا استفاده از اکسید روی در جیره به صورت کاملا مدیریت شده توسط مرغدار انجام می شود
سلام خسته نباشید
من چند تا مرغ دارم بیشترشون پر های کمر و نوک بالشون و کمی هم گردنشون ریخته بعد فکر میکردم شپش هست براشون حدود ۳ روز پودر ضد شپش زدم اما خوب نشدند.
بعضی وقتا پر هایی روی بدن یکی از اونا در میاد ولی بعد از مدتی اون پر ها ناپدید میشوند مرغی که گفتم ضعیف و لاغر هم هست بهش هم غذا پلیت برنج کاهو نان میدم اما پر های اون یکی در نمیاد ولی پر های بقیشون کم کم داره در میاد ولی اون مرغو باید چی کارش کنم ؟