۱۰ نکته تغذیه ای و مدیریتی مهم در گاوداری ها 

بیشترین اشتباهات و مشکلات رایجی که بین گاوداران رایج است که می توان آنها را در ۱۰ مورد به شرح ذیل خلاصه کرد.

۱ – تغذیه در حد اشتباه ad-lib : برای گاو های شیری لازم است که تغذیه به صورت نامحدود انجام شود

و توصیه می شود طی ۲۴ ساعت حداکثر ۱ ساعت آخور خالی بماند.

۲ – وزن کشی دقیق مواد خوراکی : در بسیاری از گاوداری ها ملاحظه می شود

که وزن دقیقی از یونجه ، سیلاژ ، کاه و … مصرفی وجود ندارد . 

برای داشتن یک جیره بالانس داشتن وزن دقیق اقلام اهمیت فراوان دارد.

(جیره روی کاغذ با آنچه در آخور وجود دارد تفاوت زیادی نداشته است) 

۳ – استفاده از یک جیره کاملا مخلوط Total Mix Ration  TMR: توصیه می شود که هر لقمه ای که گاو از آخور بر می دارد ،

حاوی تمام مواد غذایی باشد ، به همین جهت لازم است که کل جیره به شکل کاملا مخلوط در اختیار دام قرار گیرد .

این موضوع موجب بهبود عملکرد شکمبه و کاهش وقوع بیماری های گوارشی (نظیر اسیدوز) می شود.

 برای گاوداری های که از فیدر استفاده نمی کنند تهیه یک دستگاه یونجه و کاه خورد کن توصیه می شود. 

۴ – سم چینی به موقع ! : گاوی می تواند عملکرد تولید و تولیدمثلی مناسب و خوب داشته باشد

که از پاهای سالمی بهره مند باشد.

اصلاح سم و سم چینی برای یک گاو شیری باید هر ۶ ماه یکبار (۲ بار در سال) انجام شود .

بهترین زمان برای سم چینی زمان خشک کردن (۲ ماه قبل از زایش ) و ۴ ماه پس از زایش می باشد.

۵ – استفاده از جیره و کنسانتره مناسب برای گروه های پرورشی :

متاسفانه بسیاری موارد مشاهده می شود که اهمیت لازم به گروه های پرورشی نظیر گوساله های ماده  ،

تلیسه های آبستن و گاوهای خشک داده نمی شود و گاهی از کنسانتره های بالانس نشده

و یا فقط ترکیب سبوس و جو برای این گروه ها استفاده می شود.

باتوجه به اهمیت فراوان این دسته ها استفاده از کنسانتره متناسب با نیاز هر گروه توصیه می گردد.

۶ – حداقل ۳ هفته انبارداری یونجه پس از برداشت! : کیفیت یونجه ، نداشتن علف هرزه قاقد رطوبت بودن … اهمیت فراوانی دارد . 

 اما یک نکته مهم و کلیدی در مورد یونجه این است که یونجه تازه برداشت شده حاوی برخی مواد ضد تغذیه ای است 

که فقط با یک مدت انبارداری غیر فعال شده  و یا از بین می رود.

چنانچه از یونجه تازه برداشت شده استفاده گردد معمولا همزمان کاهش اسکور مدفوع اتفاق می افتد .

بنابراین لازم است یونجه پس از برداشت و انتقال به گاوداری حداقل برای سه هفته انبارداری شده

و سپس استفاده گردد.

۷ – مدیریت مناسب برای سیلوی ذرت : در مورد سیلوی ذرت به نکات زیادی می توان اشاره کرد

ولی بیشترین مواردی که طی بازدیدها به چشم می خورد به طور خلاصه به شرح زیر می باشد: 

• ابعاد  و ساختمان سیلو با توجه به اندازه گله (مقدار مصرف ) طراحی شود ، بطوری که جوابگوی نیاز مصرف ا ساله گله باشد.
• ساختمان سیلوی محل برداشت خلاف جهت آفتاب باشد.
• داشتن حداقل ۲ سیلو در واحدهای دامداری (یا داشتن سیلوی دوطرفه ) 
• استفاده از مواد اولیه با کیفیت در تهیه سیلو (ماده خشک مناسب) 
• ارتفاع سیلو نباید از ۳ متر بیشتر باشد . این امر می تواند در فشرده سازی بهتر علوفه ها موثر باشد و از فساد جلوگیری کند.
• استفاده از پوشش مناسب در تهیه سیلو (ترجیحا استفاده از پلاستیک ضد آفتاب به صورت بقچه ای و پوشش نهایی با یک ردیف آجر زبره ) 
• استفاده از جاذب الرطوبه ها نظیر کاه – تفاله چغندر (ترجیحا پرک) – سبوس گندم 
• عدم استفاده از اوره ، نمک و … در تهیه سیلو 
• برداشت از سیلو به صورت یکنواخت و در حد نیاز انجام شود.

۸ – پایین بودن سطح کنسانتره در جیره : گاوهای هلشتاین امروزه با توجه به پتانسیل ژنتیکی بالا نیاز به تامین مواد مغذی به مقدار کافی برای داشتن یک عملکرد مناسب دارند. 

و تغذیه کمتر از حد مواد مغذی منجر به کاهش عملکرد و وضع بیماری های متابولیک و آسیب های تولید مثلی خواهد شد.

از طرف دیگر چنانچه یک محاسبه اقتصادی صورت گیرد تفاوت چندانی بین قیمت علوفه ها ( سیلاژ ذرت و یونجه) با توجه به افت ، پرت و نیاز به انبارداری یا کنسانتره وجود ندارد .

به همین دلیل توصیه می شود برای گاوهای با تولید بالا سطح مناسب از مصرف کنسانتره در نظر گرفته شود .

( در بسیاری از گاوداری ها سطوح مصرف کنسانتره بسیار کمتر از نیاز دام بود) .

۹ – سنگ نمک : استفاده از سنگ نمک در آخور به غیر از تامین سدیم و کلر برای گاو  ،منجر به کاهش رفتار گندخواری (پیکا) و لیس زدن بدن یکدیگر می شود.

بنابر این توصیه می گردد در تمامی گروه ها به غیر از گاوهای خشک (در طی دو ماهه آخر آبستنی) از سنگ نمک در کنار آخور استفاده گردد.

۱۰ – وزن و سن مناسب فروش برای گوساله های نر : با افزایش سن در پستانداران تجمع چربی ،

افزایش و ضریب تبدیل کاهش می یابد. 

بنابراین لازم است به این نکته توجه کنیم که نگهداری گوساله های پرواری بعد از یک سن و وزن مشخص با توجه به کاهش ضریب تبدیل ، اقتصادی نباشد.( معمولا وزن های بالای ۶۰۰ کیلوگرم توصیه نمی گردد).

سالنامه آموزشی ، ترویجی داما