عناوین مطلب
آسپرژیلوزیس چیست ؟
آسپرژیلوزیس، یک عفونت تنفسی در جوجه های گوشتی و بوقلمون ها است.
پرندگان بیمار ممکن است ناراحتی تنفسی، تعویق رشد و عدم توسعه مناسب اندامها را نشان دهند.
تشخیص به طور معمول از طریق مشاهده گرانولومها در بافتهای تنفسی انجام می شود و از طریق کشت یا هیستوپاتولوژی قابل تایید است.
گرانولوم یک نشانه التهابی است که در بسیاری از بیماریها به دنبال تحریک مزمن دستگاه ایمنی یافت میشود و شامل تجمع سلولهای ایمنی بهویژه ماکروفاژها است.
شیوع آسپرژیلوزیس در چه پرندگانی رخ می دهد ؟
آسپرژیلوزیس معمولا بیماری دستگاه تنفسی جوجه ها، بوقلمون ها و به میزان کمتر جوجه اردک، کبوتر، قناری، غازها و بسیاری از پرندگان وحشی و خانگی دیگر است.
در جوجه ها و بوقلمون ها، این بیماری ممکن است در برخی از مرغداری ها دوباره بروز کند.
شیوع شدید معمولاً در پرندگان ۷ تا ۴۰ روزه رخ می دهد.
سبب شناسی بیماری آسپرژیلوزیس
آسپرژیلوس فومیگاتوس (fumigatus) یکی از علل شایع آسپرژیلوزیس است.
با این حال، چندین گونه قارچ دیگر مانند آسپرژیلوس فلاووس (flavus)، آسپرژیلوس نیگر (niger) نیز ممکن است این بیماری را ایجاد کنند.
میزان مرگ و میر بالا را می توان در جوجه های گوشتی و پولت هایی که تعداد زیادی هاگ را در حین جوجه ریزی بر روی بستر آلوده به هاگ های قارچی استنشاق می کنند، مشاهده کرد.
عفونت در پرندگان مسن تر، عمدتاً با استنشاق گرد و غبار مملو از هاگ ناشی از بستر آلوده و یا خوراک ایجاد می شود.
در مرغداری هایی که عفونت مجدد مشاهده می شود، تاسیسات و سیستم تهویه نیز باید به عنوان منبع آلودگی بررسی شود.
علایم و نشانه های کالبدشکافی
بیشتر علایم ناشی از آسپرژیلوزیس شامل: تنگی نفس، بروز تب، بی اشتهایی و لاغری مفرط است.
در موارد کمتر، شکل عصبی ممکن است با علائم بالینی شامل چرخش سر و لرزش ظاهر شود.
در جوجه های گوشتی و بوقلمون ها، ریه ها و کیسه های هوایی بیشتر درگیر هستند. ضایعات ریوی معمولاً با پلاکهای سفید تا زرد و گره هایی به قطر چند میلیمتر تا چند سانتیمتر مشخص میشوند.
در موارد نادر ممکن است تجمع مایعات در ریه ها مشاهده شود. گاهی اوقات نیز تودههای میسلیوم ممکن است در سیستم تنفسی دیده شوند.
ضایعات هیستوپاتولوژیک شایع می تواند شامل التهاب سیستم تنفسی با ریسه قارچی داخل ضایعه باشد.
علاوه بر این، پلاکها ممکن است در نای، سیرینکس، کبد، رودهها و گاهی اوقات در مغز نیز پیدا شوند.
شیوع بیماری در گله هایی که التهاب کیسه هوایی پرندگان تلف شده از منبع خوراک تشخیص داده شود معمولا کمتر برآورد میشود. شکل چشمی در جوجهها و بوقلمونها بهعنوان التهاب قرنیه قارچی دیده میشود
که در آن پلاکهای بزرگ ممکن است در گوشه چشم ظاهر شوند.
تشخیص آسپرژیلوزیس
- بیشتر بر اساس تظاهرات بالینی و ضایعات قابل رویت است
- تایید از طریق کشت یا هیستوپاتولوژی امکان پذیر است
تشخیص آسپرژیلوزیس اغلب بر اساس نشانه های بالینی و ضایعات قابل رویت است.
برای تایید، وجود قارچ در اندامهای آسیب دیده را میتوان با کشت یا با بررسی میکروسکوپی بافت فیکس شده نشان داد.
روشهای مختلفی برای تهیه نمونه از بافت آسیبدیده وجود دارد: ممکن است تکهای از بافت آسیبدیده برداشته شود، ضایعه یا ضایعه ممکن است با استفاده از یک سواب نمونهبرداری شود، یا یکی از پلاکها را میتوان جدا کرد.
معمولاً نمونه بر روی آگار Sabouraud-Dextrose یا یک محیط دیگر مخصوص رشد قارچ قرار میگیرد. بررسی هیستوپاتولوژیک با استفاده از رنگ آمیزی قارچی خاص، گرانولومهای حاوی میسلیوم را نشان میدهد.
پیشگیری و درمان آسپرژیلوزیس
درمان آسپرژیلوزیس در پرندگان مبتلا به طور کلی بی اثر است. در صورت جلوگیری از قرار گرفتن مجدد پرنده در معرض عامل بیماری، بهبودی خود به خودی ممکن است رخ دهد.
استراتژیهای کاهش میتواند شامل موارد زیر باشد:
۱) خارج کردن پرندگان از محیط آلوده
۲) حذف مواد آلوده برای کاهش و محدود کردن آلودگی
۳) عدم پراکنده کردن مواد آلوده به منظور جلوگیری از انتقال اسپورها از طریق هوا
۴) افزایش نرخ تهویه یا تبادل هوا برای به حداقل رساندن شدت شیوع
رعایت دقیق روشهای نظافت و ضد عفونی برای هر محیط آلوده (مانند جوجه کشی، مرغداری و غیره) خطر شیوع بیماریهای آتی را به حداقل میرساند.
· آسپرژیلوزیس معمولاً به عنوان یک بیماری تنفسی در جوجه های جوان و یا بوقلمون ها ظاهر میشود. با این حال، نشانه های دیگری مانند بیماری عصبی یا چشمی ممکن است رخ دهد. · تشخیص بر اساس مشاهده ضایعات عمومی قابل رویت است، اما میتواند از طریق کشت یا هیستوپاتولوژی تایید شود. · هیچ درمان موثری وجود ندارد. کلید کنترل بیماری این است که قرار گرفتن پرندگان در معرض مواد آلوده (بویژه بستر آلوده) به حداقل برسد. |
تخمهای بسیار آلوده یا ترکخورده را نباید در دستگاه جوجهکشی قرار داد چرا که باعث رشد باکتریها و قارچها میشوند.
تخم های آسیب دیده ممکن است ترکیده شود و هاگها را در سراسر دستگاه جوجه کشی پخش کند.
به منظور جلوگیری از شیوع بیماری باید از استفاده بسترهای با علایم کپک زدگی و همچنین رولهای کاغذی آلوده به قارچ خودداری شود.
سطوح آلوده را میتوان با رعایت دستورالعملهای لازم با اسپری انیل کونازول و یا سایر ضدعفونیکنندههای قارچکش (گاها از سولفات مس هم استفاده میشود) پاکسازی کرد.
ترجمه و گردآوری
گروه تحقیق و توسعه شرکت رادین فیدار فردا
**تولید کننده مکمل و کنسانتره ویژه بوقلمون**